بررسی علل سوزش و خارش مقعد

سوزش و خارش مقعد ممکن است نشانه‌ی بیماری‌هایی مانند هموروئید، التهاب مقعد، عفونت، یا بیماری‌های دیگر باشد که نیاز به درمان دارند. پزشک می‌تواند با انجام بررسی‌های فیزیکی و در صورت لزوم آزمایش‌های تشخیصی، دلیل این علایم را تعیین کرده و به شما راهنمایی درمانی مناسب را ارائه کند. با این حال در این مقاله به بررسی کلی علل سوزش و خارش مقعد پرداخته و بعد از بررسی عوامل تشدید یا کاهش آن می پردازیم.

سوزش و خارش مقعد می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:

1. شکستگی در پوست مقعد: شکستگی‌ها می‌توانند ناشی از یبوست شدید، اسهال و یا تحریک شدید مقعد باشند.
2. التهاب پوست مقعد: می‌تواند ناشی از عواملی مانند عفونت‌های باکتریایی، قارچی، ویروسی، آتوپی، بیماری‌های روده، آسیب مکانیکی و یا حساسیت باشد.
3. بیماری‌های مرتبط با روده: برخی از بیماری‌های روده مانند عفونت‌های تنفسی فوقانی، اسهال، کولیت التهابی و یا سرطان می‌توانند سوزش و خارش مقعد را ایجاد کنند.
4. عوامل شیمیایی: استفاده از صابون‌ها و شوینده‌های قوی، ابتلا به سوختگی شیمیایی، استفاده از دستمال کاغذی با بوی قوی و یا عدم شستشوی کامل مقعد پس از دفع می‌توانند سوزش و خارش مقعد را ایجاد کنند.
5. عوامل فیزیکی: مصرف غذاهای حرارتی، استفاده از مواد سرطان‌زا، تماس با پوست مقعد با چیزهای نوک تیز می‌توانند سوزش و خارش مقعد ایجاد کنند.
6. عوامل روحی و اضطراب: استرس و اضطراب می‌تواند باعث تغییر در رفتار روده، رشد میکروب‌های بدی در روده و تحریک پوست مقعد شود که سوزش و خارش مقعد را به دنبال دارد.
7. هموروئید: یکی از علل رایج سوزش و خارش مقعدی، وجود هموروئیدها در محدوده مقعدی است. هموروئیدها به عروقی گفته می‌شود که در داخل و خارج از مقعد قرار دارند و ممکن است به دلیل بروز التهاب، التهاب شدید و خونریزی کرده باشند که منجر به سوزش و خارش مقعدی می‌شوند.
8. عفونت: عفونت با باکتری‌ها، قارچ‌ها یا ویروس‌ها می‌تواند باعث سوزش و خارش مقعدی شود.
9. دیس‌کولیت التهابی: دیس‌کولیت التهابی یک بیماری التهابی در روده است که می‌تواند با سوزش و خارش مقعدی همراه باشد.
10. آسیب شدید به مقعد: آسیب شدید به مقعد، مانند ترک‌های مقعدی یا تشکیل سنگ مقعدی، می‌تواند باعث سوزش و خارش مقعدی شود.
11. رژیم غذایی: مصرف غذاهای چرب و ادویه‌ها به مقدار بیش از حد می‌تواند سوزش و خارش مقعدی را تحریک کند.
12. عفونت، التهاب، التهاب روده، شرایط پوستی و…
13. عوامل دیگر: عوامل دیگری مانند تغییرات هورمونی، استفاده از داروهای خاص، تحمل بیش از حد استرس و غیره می‌توانند باعث سوزش و خارش مقعدی شوند.

مصرف برخی مواد غذایی می‌تواند علائم خارش مقعدی را شدت ببخشد.

برخی از مواد غذایی تشدید کننده خارش مقعدی عبارتند از:

• مواد شیرین: شیرینی، شکلات، شکر، مربا، کنسرو و شیرین کننده های مصنوعی.
• مواد نمکین: انواع پنیر، سس، سوسیس و کالباس و فست‌فودهای پر نمک.
• مواد حاوی اسید: مانند نوشیدنی‌های گازدار، مرکبات، گوجه‌فرنگی، ترشی، آب لیمو
• مواد حاوی کافئین: چای، قهوه، نوشیدنی‌های الکلی، شکلات و بعضی از نوشیدنی‌های انرژی‌زا.
• مواد حساس‌کننده: بعضی از مواد غذایی ممکن است برای برخی افراد حساسیت ایجاد کنند و علائم خارش مقعدی را تشدید کنند. این مواد شامل گندم، گندم سیاه، شبدر، پرتقال، نعناع، کنجد، کیوی، بادام و پسته است.

به علاوه، مصرف غذاهای چرب، پر ادویه و سرخ شده نیز ممکن است برای برخی افراد باعث تشدید علائم شود. در صورت داشتن علائم خارش مقعدی، بهتر است از مصرف این نوع غذاها پرهیز کنید و از مواد غذایی سالم و کم چرب استفاده کنید.

در صورتی که علائم شما شدید است و برای مدت طولانی ادامه دارد، بهتر است به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. پزشک شما با بررسی علائم و تاریخچه پزشکی شما می‌تواند تشخیص دقیقی برای علت این علائم بگذارد و بر اساس آن درمان مناسبی را به شما تجویز کند. علاوه بر این، برخی علائم می‌توانند به مشکلات جدی‌تر اشاره کنند. به عنوان مثال، خونریزی، درد شدید، تغییر رنگ مقعد و سایر علائم شدید می‌تواند نشان دهنده مشکلات جدی باشند. در این صورت، باید به صورت فوری به پزشک مراجعه کرد و تشخیص و درمان مناسب را انجام داد.

درمان خارش و سوزش مقعد

درمان خارش و سوزش مقعد به نوع و شدت علائم بستگی دارد. اگر شدت علائم شما خیلی زیاد نیست، ممکن است با استفاده از محصولات بهداشتی و داروهای خانگی بهبود یابید. در صورتی که علائم شما بسیار شدید است یا بیش از چند روز ادامه دارد، بهتر است به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید تا بهترین درمان را از او دریافت کنید.

در برخی موارد، درمان خارش و سوزش مقعد شامل مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، ضد اسپاسمودیک ها، کرم‌های ضد قارچ و ضد عفونی کننده، مواد مخدر، آنتی‌هیستامین‌ها، و آنتی‌بیوتیک‌ها می‌شود.

علاوه بر داروهای دارویی، تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی می‌تواند بهبود علائم خارش و سوزش مقعد کمک کند. به عنوان مثال، از مصرف غذاهای چرب و ادویه‌ای، نوشیدن الکل و قهوه، و سیگار خودداری کنید. همچنین، از پوشیدن لباس هایی که ادارای الیاف مصنوعی هستند و باعث آسیب می‌شوند، خودداری کنید.

درمان خارش مقعدی بستگی به علت اصلی آن دارد. در صورتی که خارش مقعدی ناشی از علت بیماریایی باشد، پزشک معالجه آن را از طریق داروها، آنتی‌بیوتیک‌ها، کرم‌ها و یا دیگر روش‌های درمانی مشخص می‌کند. در صورتی که خارش مقعدی ناشی از عواملی مانند آلرژی، خشکی، التهاب و یا اختلالات گوارشی باشد، پزشک ممکن است داروها و کرم‌های ضد التهاب و آرامبخش معرفی کند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که شما به شدت از سوزش و خارش مقعد رنج می‌برید و با استفاده از روش‌های خانگی و محصولات بهداشتی بهبود نیافتید، بهتر است به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. همچنین، اگر علائم شما برای مدت زیادی ادامه دارد و باعث ایجاد مشکلات در زندگی روزمره شما می‌شود، نیز زمان مراجعه به پزشک مراجعه کنید فرا رسیده است.

علاوه بر این، اگر علائم شما شدید است و شامل علائمی مانند خونریزی، سردرد شدید، تب، درد شدید و مزمن، تورم و تغییر رنگ مقعد می‌شود، باید به صورت فوری به پزشک مراجعه کنید.

با توجه به علائم شما، پزشک شما ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر و درمان بهتر علائم، تست‌هایی مانند بررسی فیزیکی، اندوسکوپی، و آزمایش خون و مدفوع درخواست کند. به علاوه، با توجه به علت بستگی به درمان، پزشک ممکن است داروهای مختلفی را برای شما تجویز کند.

ضمن اینکه برای کاهش موقت خارش مقعدی، می‌توانید به روش‌های غیردارویی نیز توجه کنید:

• حفظ بهداشت محل مقعد: تمیز نگه داشتن محل مقعد با استفاده از آب ولرم، صابون مناسب، خشک کردن محل به دقت و استفاده از حوله با الیاف مناسب، به کاهش خارش مقعدی کمک می‌کند.
• استفاده از آب لیمو بسیار رقیق شده: محلول آب لیمو می‌تواند به دلیل دارا بودن خاصیت ضد عفونی کننده و ضد التهابی، در بهبود علائم خارش مقعدی موثر باشد.
• استفاده از کرم‌های مرطوب کننده: استفاده از کرم‌های مرطوب کننده می‌تواند به کاهش خشکی و کاهش تحریک پوست کمک کند.
• رعایت تغذیه سالم: رعایت یک رژیم غذایی سالم و متعادل با کاهش مصرف مواد شیرین، نمکین، چرب و نوشیدنی‌های الکلی، می‌تواند به کاهش علائم خارش مقعدی کمک کند.
• استفاده از خنک کننده برای کاهش خارش: استفاده از پکیج یخ و یک حوله برای کاهش التهاب

<h3class=”onvan3″>چند روش درمان خانگی خارش مقعدی عبارتند از:

• استفاده از چای بابونه: بابونه به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی و ضد عفونی کننده، می‌تواند در کاهش خارش مقعدی مؤثر باشد. برای استفاده از این روش، یک پاکت چای بابونه را در آب جوش بریزید و پس از خنک شدن آن، با استفاده از یک حوله یا کاغذ توالت به محل خارش‌دار پوشانید.
• استفاده از بستنی: برخی افراد با خوردن بستنی به کاهش خارش مقعدی دست می‌یابند. با این حال، توصیه می‌شود که قبل از مصرف هر نوع غذایی به پزشک مراجعه کنید.
• استفاده از سرکه سیب: سرکه سیب به دلیل داشتن خاصیت ضد باکتری و ضد التهابی، می‌تواند به کاهش خارش مقعدی کمک کند. برای استفاده از این روش، یک قاشق سرکه سیب را در یک لیوان آب حل کنید و سپس با استفاده از یک حوله تمیز، محل خارش‌دار را پاک کنید.
• استفاده از آلوئه ورا: آلوئه ورا به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی و آرام بخش، می‌تواند به کاهش خارش مقعدی کمک کند. برای استفاده از این روش، یک برگ آلوئه ورا را دراز کرده و ژل داخل آن را با یک چنگال بردارید و سپس با استفاده از یک حوله تمیز، محل خارش‌دار را پاک کنید.
• استفاده از روغن نارگیل: روغن نارگیل به دلیل داشتن خاصیت آرام بخشی و ضد التهابی، می‌تواند به کاهش خارش مقعدی کمک کن

• محصولات بهداشتی مناسب: استفاده از محصولات بهداشتی مناسب برای شستشوی محل مقعد، مثل لوسیون‌ها و صابون‌های بدون عطر و رنگ، می‌تواند به پیشگیری از خارش مقعدی کمک کند. همچنین، باید از پوشک‌های مناسب برای بزرگسالان و کودکان استفاده کرد و در صورت نیاز از کرم حفاظتی نیز استفاده کرد.
• کنترل استرس: استرس می‌تواند علائم خارش مقعدی را تشدید کند، بنابراین باید تلاش کنید استرس خود را کاهش دهید. برای کنترل استرس می‌توانید از تکنیک‌هایی مانند یوگا، تمرین تنفس و مدیتیشن استفاده کنید.
• پیگیری بیماری‌های مرتبط: در صورت داشتن بیماری‌های گوارشی مانند یبوست، دیابت و سایر بیماری‌هایی که می‌توانند علائم خارش مقعدی را تشدید کنند، باید با پزشک خود مشورت کرده و برنامه درمانی خود را پیگیری کنید.
• با انجام این اقدامات ساده و پیشگیری از عوامل تحریک کننده می‌توانید از خارش مقعدی جلوگیری کنید. در صورتی که علائم شدید و مزمن دارید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا برای شما برنامه درمانی مناسب تعیین کند.

در صورتی که خارش مقعدی شما شدید و به مدت طولانی بوده و با درمان خانگی بهبود نیافت، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما ممکن است برای تشخیص دقیق تر علت خارش مقعدی، از آزمایش هایی مانند آنوسکوپی، بیوپسی، تست خون، آزمایش خاکستری تخمدان یا ام آر آی استفاده کند.

پزشک شما می‌تواند شما را به داروهای ضد التهابی و ضد حساسیت تجویز کند و یا به شما محصولاتی مانند کرم‌های مرطوب کننده یا محلول‌های آرامبخش پوستی را توصیه کند. همچنین، ایجاد تغییرات در رژیم غذایی شما نیز می‌تواند به کاهش خارش مقعدی کمک کند. به عنوان مثال، ممکن است به شما توصیه شود که مواد غذایی آسیب رسان را مانند فست فود، غذاهای چرب و نمکدار، مواد مصرفی حاوی کافئین و الکل را از رژیم غذایی خود حذف کنید.

در کل، بهتر است در صورت بروز خارش مقعدی به صورت مداوم و بدون تغییر بهتر شدن، با پزشک خود مشورت کنید.

درمان پزشکی خارش مقعد

درمان پزشکی خارش مقعد بستگی به علت اصلی خارش دارد. در صورتی که خارش مقعدی با علائمی همچون التهاب، خروج خون، زخم، عفونت یا تورم همراه باشد، پزشک معالج احتمالاً یکی از روش‌های درمانی زیر را توصیه خواهد کرد:

۱- داروهای ضد التهاب و ضد عفونی: پزشک شما ممکن است به شما داروهایی مانند کرم‌های کورتیزونی، آنتی هیستامین ها و ضد عفونی‌کننده‌ها تجویز کند تا علایم التهابی را کنترل کند.

۲- داروهای ضد درد: در صورتی که خارش شدیدی دارید، پزشک ممکن است به شما داروهای ضد درد مانند پاراستامول یا کدئین تجویز کند تا درد و ناراحتی شما را کاهش دهد.

۳- آزمایش‌های پزشکی: در برخی موارد، پزشک ممکن است از آزمایش‌هایی مانند آنوسکوپی، بیوپسی، تست خون، آزمایش خاکستری تخمدان یا ام آر آی برای تشخیص دقیق تر علت خارش شما استفاده کند.

۴- روش‌های دیگر: روش‌های دیگری مانند لیزر، کرایوتراپی، الکتروکوگولاسیون و سایر روش‌های جراحی نیز برای درمان برخی از علائم خارش مقعدی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در کل، تشخیص دقیق علت خارش مقعدی بسیار مهم است تا درمان مناسب و مؤثری انجام شود. بهتر است در صورت بروز علائم نگران کننده به پزشک خود مراجعه کنید.

به طور کلی، روش های درمان خارش مقعد شامل تغییرات در رژیم غذایی، استفاده از کرم ها و قرص های موضعی، تزریقات، و در برخی موارد جراحی می باشد. انتخاب روش درمان مناسب باید بر اساس علت خارش مقعد، شدت و مدت آن و شرایط فردی بیمار تعیین شود. در هر صورت، پیش از اقدام به هرگونه درمان، مشاوره با پزشک متخصص یا متخصص غدد، گوارش و دیابت الزامی است.