لیزر یکی از پرکاربردترین فنّاوری در علم پزشکی است. استفاده از این فنّاوری مقرون به صرفه، بدون درد و عارضه است. لیزر یک نور برانگیخته پر انرژی است. لیزر با نور معمولی متفاوت است. لیزر را به وسیله لوازم خاص، می شود ایجاد کرد. در این مقاله تعدادی از کاربردهای لیزر در پزشکی را معرفی میکنیم.
تفاوت نور لیزر با نور معمولی
لیزر نیز یک نور است. لیزر با نور معمولی تفاوت هایی دارد که این تفاوت ها، کارایی لیزر را فوق العاده کرده است. تفاوت های لیزر و نور معمولی عبارتند از:
نور معمولی از انرژی های نورانی مرئی و نامرئی تشکیل شده است. نور معمولی از اشعه ماورای بنفش با کمترین طول موج تا اشعه مادون قرمز با بیشترین طول موج، تشکیل شده است. لیزر از یک نوع انرژی نورانی با طول موج مشخص، تشکیل شده است.
لیزر یک نور تک رنگ است. دقت و انرژی لیزر چند هزار برابر از نور معمولی، بیشتر است.
خاصیت انتشار نور لیزر نسبت به نور معمولی کمتر است. وقتی از لیزر در دستگاه های مخصوص استفاده می شود، لیزر دقیقاً در فاصله چند صد متری نیز، سیر مستقیم خود را سپری می کند. شعاع دایره تابش نزدیک لیزر با شعاع تابش در چند صد متری لیزر مساوی است. به علت این ویژگی خاص، از لیزر در پزشکی استفاده می شود.
کاربردهای لیزر در پزشکی
استفاده از لیزر در جراحی
با توجه به ویژگی های منحصربهفرد لیزر، در حوزه ی پزشکی برای درمان بیماری ها و عمل های جراحی از لیزر استفاده می شود. امروزه از لیزر به جای چاقو در جراحی ها استفاده می شود. مزایای استفاده از لیزر در جراحی ها، عبارتند از:
برش زخم: مزیت جراحی با لیزر نسبت به جراحی سنتی بدون لیزر، برش زخم به وسیله اشعه لیزری است. در جراحی سنتی بدون لیزر پس از برش به وسیله چاقو، بیمار متحمل درد، خونریزی و مشکلات پانسمان و رسیدگی پس از عمل می شود.
بیهوشی: بیهوشی عمومی یکی از نگرانی ها و محدودیت های عمل جراحی است. در روش جراحی با لیزر، با بی حسی موضعی بیمار، مشکل برطرف می شود.
درد و خونریزی: جراحی با لیزر، درد و خونریزی کمتری دارد. اشعه لیزر هنگام ترمیم اعصاب آسیب دیده، دردی ندارد. در روش جراحی با لیزر، مویرگ و عروق خونی بدون خونریزی سوزانده می شوند.
بستری بیمار: پس از جراحی سنتی بیمار به علت درد، بیهوشی عمومی و خونریزی مجبور به بستری شدن در بیمارستان به مدت 1 الی 2 روز می باشد. در روش جراحی با لیزر، بیمار بلافاصله مرخص و به کارهای روزمره خود می پردازد.
مدت زمان عمل: مدت زمان عمل با لیزر، کمتر 1 ساعت است. جراحی سنتی با توجه به بیهوشی، برش زخم، تخلیه و پانسمان مدت زمان بیشتری طول می کشد.
هزینه: هزینه جراحی سنتی با توجه به مدت زمان جراحی، بستری بیمار، پانسمان های متعدد و داروهای مصرفی، نسبت به جراحی با لیزر بسیار بیشتر است. لازم به ذکر است، کلیه بیمه ها هزینه جراحی با لیزر را متقبل می شوند.
انتقال بیماری: به علت جراحی باز بدون لیزر، احتمال انتقال بیماری های عفونی و خونی در روش جراحی سنتی بیشتر است.
استفاده از لیزر برای زیبایی پوست
یکی دیگر از استفاده لیزر در پزشکی، جوان سازی و زیبایی پوست است. برای جوان سازی پوست و رفع مشکلات پوستی استفاده از لیزر کم هزینه، با سرعت و بدون عوارض است. کاربرد لیزر برای زیبایی پوست عبارت است از:
برداشت خال های عروقی روشن و تیره
رفع لکه های مختلف پوستی مانند کک و مک و خالکوبی ها
درمان و کاهش رشد موهای زائد بدن
رفع چین و چروک پوست
رفع زگیل های پوستی، جای زخم، بخیه و سوختگی
رفع چاقی موضعی بدن (سلولیت)
استفاده از لیزر در دندان پزشکی
در جراحی های لثه، ترمیم سلولی و درمان های ضد التهابی در حوزه ی داندانپزشکی نیز از لیزر استفاده می شود. استفاده از لیزر، درد و هزینه بالای درمان های دندان را کاهش می دهد. کاربردهای لیزر در دندان پزشکی عبارتند از:
تشخیص دقیق پوسیدگی دندان
پیشگیری از پوسیدگی دندان
تراش دندان
جرم گیری دندان
برطرف کردن حساسیت های دندان
عصب کشی دندان
سفید کردن دندان
جراحی های لثه
ایمپلنت دندان
استفاده از لیزر در چشم پزشکی
یکی دیگر از مزیت های لیزر، درمان بیماری و مشکلات چشم است. کاربرد لیزر در حوزه ی چشم پزشکی عبارت است از:
درمان آب سیاه چشم
درمان خونریزی چشم
برطرف کردن جدا شدگی شبکیه چشم
درمان ضعف بینایی
“لیزر در حوزه ی درمانی کاربردهای فراوان دیگری مانند درمان بواسیر، درمان کیست مویی، درمان فیشر و … دارد. در این مقاله به بخش های کوچکی از کاربرد این فنّاوری، اشاره کرده ایم.”